วันอาทิตย์, 9 พฤศจิกายน 2568

“Earth Smiles” แนวคิดพื้นบ้านจากชาวแอฟริกา ที่ช่วยฟื้นฟูดินและช่วยต่อชีวิตให้ชาวเกษตรกร

หลุมกักเก็บน้ำ Zai Pit, Water Bunkers หรือ “Earth Smiles” แนวคิดพื้นบ้านจากชาวแอฟริกา ที่ช่วยฟื้นฟูดินและช่วยต่อชีวิตให้ชาวเกษตรกร

หลายภูมิภาคในแอฟริกา ที่ต้องเผชิญกับความแห้งแล้ง ดินเสื่อมโทรม และฝนทิ้งช่วงอย่างรุนแรง ปัญหาเหล่านี้กระทบทั้งสิ่งแวดล้อม เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภัยแล้ง ในขณะที่ชีวิตของผู้คนที่ต้องพึ่งพาผืนดินเพื่อยังชีพ..

หลุมกักเก็บน้ำนี้มีรากฐานมาจากเทคนิคเกษตรดั้งเดิมของชาวบ้านในภูมิภาคซาเฮลของแอฟริกา ด้วยแนวคิดง่าย ๆ ของชาวแอฟริกา อย่างการขุดหลุมกักเก็บน้ำเล็ก ๆ กระจายทั่วพื้นที่ ในช่วงทศวรรษที่ 1980 เป็นช่วงที่ประเทศบูร์กินาฟาโซประสบกับภัยแล้งรุนแรงและการเสื่อมโทรมของดินอย่างหนัก Yacouba Sawadogo เกษตรกรชาว บูร์กินาฟาโซ ได้ฟื้นฟูและปรับปรุงแนวคิดนี้ขึ้นมาโดยการขุดหลุมขนาดเล็กในดินที่แข็งกระด้าง แล้วเติมปุ๋ยคอกหรืออินทรียวัตถุลงไป เพื่อเพิ่มความอุดมสมบูรณ์และช่วยเก็บกักน้ำฝน ทำให้พื้นที่กันดารกลับมามีชีวิตได้อีกครั้ง ดินได้ถูกฟื้นฟูและช่วยเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร แนวคิดนี้จึงได้แพร่กระจายไปยังประเทศอื่นๆ ในแอฟริกาตะวันตก เช่น ไนเจอร์ มาลี และเซเนกัล

🌱 หลุมเล็ก ๆ ที่สร้างความเปลี่ยนแปลงได้อย่างยิ่งใหญ่ Zai Pit, Water Bunker หรือที่เรียกกันว่า Earth Smiles มีลักษณะเป็นหลุมกักเก็บน้ำ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 30–40 ซม. ลึกประมาณ 10–15 ซม. ขุดเป็นแนวแบบตารางหมากรุก บริเวณก้นหลุมจะใส่ปุ๋ยคอก มูลสัตว์ หรือเศษฟาง เพื่อช่วยอุ้มน้ำและบำรุงดินได้อีกด้วย

จากภาพมุมสูง หลุมเหล่านี้เรียงตัวกันคล้าย “รอยยิ้มของโลก” จึงได้ชื่อเล่นว่า “Earth Smiles”

ประโยชน์หลักของบังเกอร์ 
✅ กักเก็บน้ำฝนในดิน ลดการไหลบ่าของน้ำ และเพิ่มความชุ่มชื้นให้พืช
✅ ฟื้นฟูดินเสื่อมโทรม ให้กลับมาเพาะปลูกได้อีกครั้ง 
✅ เพิ่มผลผลิตในพื้นที่แห้งแล้ง แม้ฝนตกน้อย
✅ ต้นทุนต่ำ ไม่ต้องพึ่งเทคโนโลยีหรือระบบชลประทาน

ในวันที่โลกกำลังเผชิญวิกฤตโลกร้อนและภัยแล้ง แนวทางง่ายๆ ในการใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด และคุ้มค่าในสภาวะขาดแคลน โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมที่มีทรัพยากรจำกัด จากชุมชนเล็กๆ เหล่านี้ กลับกลายเป็นหนึ่งในความหวังของการฟื้นฟูโลกอย่างยั่งยืน

อ้างอิง
https://www.greener.land/zai-pits
https://justdiggit.org/what-we-do/landscape-restoration/water-bunds
https://www.ccardesa.org/zai-pits https://www.weforum.org/stories/2023/08/zai-technique-sahel-farmers-adapt-climate-change
ขอบคุณภาพจาก justdiggit.org

เรื่องที่เกี่ยวข้อง